Κατά τη διάρκεια του 21ου Ελληνικού Συνεδρίου Κλινικής Ογκολογίας και με αφορμή τη συμπλήρωση 10 ετών δημιουργικής δράσης της Ομάδος Νέων Ελλήνων Ογκολόγων (ΟΝΕΟ) πραγματοποιήθηκε η Επετειακή Στρογγυλή Τράπεζα με θέμα: «2005-2015: 10 years of the Hellenic Group of Young Oncologists». Όλοι οι ομιλητές με εξαιρετικές εισηγήσεις κατόρθωσαν να αναδείξουν το έργο της ΟΝΕΟ και να παραθέσουν στατιστικά δεδομένα που αφορούν την εκπαίδευση, τα θέματα καριέρας και τους προβληματισμούς των Νέων Ογκολόγων. Στο πλαίσιο αυτής της εκδήλωσης ήμουν ένας από τους συναδέλφους που επιλέχθηκαν να παρακολουθήσουν τρία σημαντικά διεθνή ογκολογικά συνέδρια (ASCO2015, ESMO2015, EMUC2015). Προσωπικά μου δόθηκε η ευκαιρία να παρακολουθήσω το ετήσιο συνέδριο της ESMO (European Cancer Congress-ECC 2015, 18ECCO and 40ESMO) που πραγματοποιήθηκε από 25 έως 29 Σεπτεμβρίου 2015 στη Βιέννη.
Από τον Ιωάννη Λίτο, Στρατιωτικό Ιατρό Πολεμικής Αεροπορίας, Ειδικευόμενο Παθολόγος- Ογκολόγος, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας
Η συμμετοχή μου στο ESMO 2015 αποτέλεσε μία μοναδική και πρωτόγνωρη εμπειρία για εμένα, καθώς μου δόθηκε η δυνατότητα να παρακολουθήσω ομιλίες, δημοσιεύσεις και τα νεότερα δεδομένα της Κλινικής Ογκολογίας. Ένα από τα θέματα που μου κέντρισαν το ενδιαφέρον ήταν αυτό της ανοσοθεραπείας στον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (NSCLC).
PD-1 και PD–L1 αναστολείς στο NSCLC
Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί την πρώτη παγκοσμίως αιτία θανάτου από καρκίνο και αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη ανεύρεσης στοχευμένων θεραπειών. Με δεδομένο ότι μόνο μικρός αριθμός ασθενών με NSCLC εμφανίζουν EGFR μεταλλάξεις και ALK αναδιατάξεις, και κατ’ επέκταση έχουν πρόσβαση στις αντίστοιχες θεραπείες, η ανοσοθεραπεία και συγκεκριμένα οι checkpoint inhibitors ήρθαν να δώσουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
Το Nivolumab, ένα μονοκλωνικό αντίσωμα έναντι του παράγοντα program death PD-1, φάνηκε να έχει πολύ καλά αποτελέσματα στο NSCLC. Νωρίτερα, μέσα στο έτος, το Nivolumab πήρε έγκριση ως δεύτερης γραμμής θεραπεία ασθενών με προχωρημένο πλακώδες NSCLC που εμφάνισαν πρόοδο νόσου μετά από θεραπεία πρώτης γραμμής με βάση την πλατίνα. H μελέτη CheckMate 057 κατέδειξε σημαντικό όφελος στην επιβίωση προθεραπευμένων ασθενών με μη πλακώδες NSCLC που έλαβαν Nivolumab σε σύγκριση με αυτούς που έλαβαν Docetaxel.
Επιπλέον, τυχαιοποιημένη μελέτη με το Atezolizumab, ένα anti-PD-L1 αντίσωμα, κατέδειξε σημαντικό όφελος στην επιβίωση των ασθενών με NSCLC που το έλαβαν ως 2ης η 3ης γραμμής θεραπείας σε σχέση με αυτούς τους ασθενείς που έλαβαν Docetaxel. (Abstract 14LBA)
Κλείνοντας, υπάρχουν πολλά ακόμη «καυτά» ζητήματα που πρέπει να αποσαφηνισθούν, κάποια εκ των οποίων είναι τα εξής: α) πόσο η έκφραση του PD-L1 μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως προγνωστικός βιοδείκτης, β) διαφορές στην έκφραση του PD-L1 στον πρωτοπαθή και στο μεταστατικό ιστό και γ) αλλαγές που συμβαίνουν στην έκφραση του PD-L1 με την πάροδο του χρόνου και ενδεχομένως με την πάροδο της θεραπείας. Τα ενθαρρυντικά όμως μέχρι τώρα δεδομένα αφήνουν πολλές ελπίδες για τη χρήση των συγκεκριμένων checkpoint inhibitors και σε άλλους όγκους με ανοσολογικό υπόβαθρο.
