(Να κρατήσουμε μικρό καλάθι συνιστούν οι Έλληνες επιστήμονες)
Μια ακόμα μεγάλη ανακάλυψη, στον πολλά υποσχόμενο τομέα των ανοσοθεραπειών γεννά ελπίδες πως βρισκόμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην ίαση του καρκίνου. Το επιστημονικό επίτευγμα μιας ομάδας ερευνητών από το διάσημο βρετανικό πανεπιστήμιο University College London (UCL) φανερώνει πως κάθε καρκινικό κύτταρο ανεξαρτήτως πού βρίσκεται στην οργανισμό έχει μια «αχίλλειο πτέρνα».
Πρόκειται για έναν περιορισμένο αριθμό από σπάνιες πρωτεϊνες-σημαίες, που βρίσκονται στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων και που εφόσον απομονωθούν μπορούν να αποτελέσουν στόχο για τα κύτταρα φονείς του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε αυτά να στραφούν ενάντια στα καρκινικά κύτταρα-σαν ανοσοθεραπευτικές «τορπίλες»- και να τα καταστρέψουν. Κάθε τέτοια πρωτεϊνη μπορεί να αποτελέσει εξατομικευμένο στόχο για εξατομικευμένες ανοσοθεραπείες!
«Με τον όρο καρκίνο, εννοούμε περισσότερες από 100 διαφορετικές ασθένειες. Είναι υπερβολικά αισιόδοξο να πιστέψουμε πως βρέθηκε ένας κοινός στόχος για σχεδόν όλες. Ας κρατήσουμε μικρό καλάθι, μέχρι να προχωρήσει η έρευνα»
Γιάννης Βαρθαλίτης, πρόεδρος της Εταιρίας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Τσαρλς Σουάντον από το Αντικαρκινικό Ινστιτούτο του UCL, οι πρωτεϊνες-σημαίες που σηματοδοτούν τα καρκινικά κύτταρα είναι πολλές και έχουν την δυνατότητα να καμουφλάρονται, με συνέπεια τα κύτταρα φονείς του ανοσοποιητικού μας συστήματος (τα λεγόμενα Τ κύτταρα) να μπερδεύονται και να μην μπορούν να πυροδοτήσουν επίθεση εναντίων τους. «Στην συγκεκριμένη έρευνα, που βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο χαρτογραφήσαμε το DNA δύο ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα και αναγνωρίσαμε δύο από τις σπάνιες πρωτεϊνες –σημαίες, μαζί με τα αντίστοιχα Τ κύτταρα που τις αναγνωρίζουν. Θα απογοητευτώ πολύ αν μέσα στα επόμενα δύο χρόνια δεν καταφέρουμε να γιατρέψουμε τον ένα ασθενή. Αν αποτύχουμε, θα εγκαταλείψω τη δουλειά μου και θα κάνω κάτι άλλο» δήλωσε με χιούμορ ο δρ. Σουάντον.
Η ανοσοθεραπευτική αυτή προσέγγιση βρίσκεται σε πειραματικό επίπεδο και αποτελεί πανάκριβη θεραπεία καθώς περιλαμβάνει πλήρη χαρτογράφηση του DNA του όγκου, μετά την βιοψία για κάθε ασθενή ξεχωριστά. Φαντάζει όμως ελπιδοφόρα και ενισχύει την πεποίθηση των επιστημόνων πως η ανοσοθεραπεία είναι το «βαρύ πυροβολικό» της ιατρικής ενάντια στον καρκίνο. Σχολιάζοντας το επιστημονικό επίτευγμα, ο κ. Γιάννης Βαρθαλίτης πρόεδρος της Εταιρίας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας εξηγεί: «Η ανοσοθεραπεία βρίσκεται ήδη σε ισχύ και ‘δουλεύει’ σε αρκετές μορφές καρκίνου, με τους ασθενείς να ξεπερνούν την 5ετή επιβίωση. Όμως με τον όρο καρκίνο, εννοούμε περισσότερες από 100 διαφορετικές ασθένειες και η καθεμία κρύβει από κάτω κι άλλους υποτύπους. Είναι λοιπόν υπερβολικά αισιόδοξο να πιστέψουμε πως βρέθηκε ένας κοινός στόχος για σχεδόν όλες τις νεοπλασματικές ασθένειες. Ας κρατήσουμε μικρό καλάθι, μέχρι να προχωρήσει η έρευνα». Και συνεχίζει: «Πριν λίγα χρόνια το ίδιο πιστέψαμε για τις αντι-αγγειογενετικές θεραπείες, αλλά στην πορεία εκείνες αποδείχθηκαν αποτελεσματικές σε λίγες μόνο μορφές καρκίνου. Ας αναλογιστούμε το διάγραμμα του Μετρό του Λονδίνου: Όσο πιο κομβικος είναι ο στόχος, τόσο πιο αποτελεσματική η θεραπεία-δηλαδή τόσο πιο εκτεταμένη η καταστροφή στα καρκινικά κύτταρα. Αν όμως ο στόχος βρίσκεται σε ένα απομονωμένο παρακλάδι του σχεδιαγράμματος, η ζημιά είναι περιορισμένη και προσωρινήγιατί το καρκινικό κύτταρο είναι πανέξυπνο και μαθαίνει να την παρακάμπτει! Δηλαδή σε ιατρική ορολογία, η νόσος γίνεται ανθεκτική στη θεραπεία και ο καρκίνος υποτροπιάζει».
*Η συνέντευξη του κ. Βαρθαλίτη στην κα Σβώλου έχει δημοσιευθεί στον Ελεύθερο Τύπο (05/03/2016)
