Ευγνωμοσύνη και ανταπόδοση. Μαθητεία του μικρού γλάρου κοντά στο μεγάλο, κάνοντας παρέα σε ασθενείς του νοσοκομείου Μεταξά
α) Όταν το ιατρείο γίνεται γραφείο εξυπηρετήσεως πελατών και
β) Όταν η Big Pharma (oι 10 μεγάλές φαρμακευτικές εταιρείες), αγκαλιάζει ασφυκτικά τους “ νεοσσούς” της ακαδημαϊκής κοινότητας
Η αφορμή για τα σημερινά σχόλια, έρχεται από μερικά από τα πολλά φθινοπωρινά συνέδρια ογκολογικού ενδιαφέροντος.
Εξηγούμαι : α) Η εμμονή του ομιλητή- συναδέλφου, εργαζόμενου σε θεραπευτήριο υποβοηθουμένης αναπαραγωγής (μια από τις 50 ιδιωτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη Αττική), να επιμένει στην συχνή χρήση του όρου γραφείο για τον χώρο δουλειάς του, ήταν κάτι που ηχούσε περίεργα, σε μερικά αυτιά. Η λεξικολογική ανάλυση δεν είναι ψιλά γράμματα για τους γλωσσολόγους και συγγραφείς και πολύ περισσότερο για τους διαφημιστές, που παίζουν με έννοιες όπως το σημαίνον και το σημαινόμενο, εστιάζοντας σε μορφοφωνολογικές εφαρμογές. Για παράδειγμα, δείτε μια ατάκα από την θεατρική παράσταση Ρένα , του συναδέλφου Αυγούστου Κορτώ : …. ιερόδουλος σου λένε, σιγά μην είμαι ιεραπόστολος. Κάπως έτσι και το πώς; έγινε POS και τα σπασμένα νερά της συντρόφου του, έγιναν δικά του σπασμένα νεύρα.
Ίσως να φταίει ο σχεδιασμός και η διαδικασία των ιδιωτικών θεραπευτηρίων, που αφήνει λίγα περιθώρια για τον ρόλο του παραδοσιακού ιατρού. Υιοθετούν μια μεθοδολογία που μου έρχεται πιο βολικό να το γράψω in English, money-driven, evidence-based, narrative-worked, patients’ values –added, με αυτή την σειρά και με αυτές τις προτεραιότητες. Θα προτιμούσαμε να έχει άλλη σειρά και άλλο νόημα η άσκηση της ιατρικής, όπως evidence-based, narrative-worked, patients’ values added, economically scrutinized by public regulatory authorities.
β) Για το δεύτερο, ένας εκπρόσωπος της ελληνικής Small Pharma, ενθουσίασε μεν το προεδρείο σε σημείο που ζητήθηκε και δεύτερο χειροκρότημα, ως επιπρόσθετη επιβράβευση του ομιλητή, αλλά δεν υπολόγισε όμως ότι αυτό ενόχλησε μερικούς από το ακροατήριο, μαζί με κάποια περιφερόμενα κουνούπια.
Κύρια μηνύματα που πέρασαν to the floor – και καλώς έγινε- (μετρήθηκαν από το προεδρείο 47 φοιτητές της Ιατρικής), ήταν το κυνηγητό της γνώσης και της έρευνας στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Μέσα σε όλα όμως, κάπου στριμώχτηκε και μια γενικόλογη (fuzzy) αναφορά περί ηθικής. Ακούσθηκαν ύμνοι για την γενναιοδωρία της Big Pharma προς την ιατρική προπτυχιακή ακαδημαϊκή κοινότητα, με δωρεές σε πανεπιστήμια, σε παγκόσμια βάση.
Βοήθεια χωρίς ρητά η άρρητα ανταλλάγματα; Ίσως.
Δεν ξέρω γιατί, αλλά το σκηνικό θύμιζε κάτι από το πνεύμα και ηθική του Β. Αυλωνίτη.
Η μετάγγιση γνώσεων σε νέους συναδέλφους εκτεθειμένους στην πλημμυρίδα της πληροφόρησης, που κοντεύει να μας πνίξει όλους μας, θέλει προσοχή γιατί κατά τον DanielColeman : information consumes attention και a wealth of information creates a poverty of attention.
Η διδαχή και η άσκηση στην αρχή της διάκρισης, με τελική κατάκτηση το κριτικό πνεύμα, η έννοια της μεσότητας μεταξύ των ακραίων υπερβολών, το mentoring, βαραίνει πολύ στις πλάτες των δασκάλων. Θυμηθείτε αυτό που λέει ένα παλιό τραγούδι …. και οι δάσκαλοι, της νεολαίας νταντάδες, κόβουν στα μέτρα τους τους μαθητάδες. Το ζητούμενο είναι τι μέτρο έχουν οι δάσκαλοι.
Εκεί που τα πράγματα ζορίζουν είναι η επίκληση της ηθικής. Το φάρμακο ως εμπορικό προϊόν και όχι ως κοινωνικό αγαθό, έχει με το μέρος του την ηθική της αγοράς, που δεν συμβαδίζει με την κοινωνική ηθική. Τι λένε όσοι διαμορφώνουν την κοινή γνώμη; Παίρνουν άραγε οι δημοσιογράφοι την ηθική στα σοβαρά; Σε ένα γνωστό βρετανικό εγχειρίδιο δημοσιογραφίας, ο Ian Hargreaves, σημειώνει πικρόχολα, ότι το να βάζει κανείς αυτές τις τρείς λέξεις στην σειρά σε μια πρόταση, κινδυνεύει να προκαλέσει ασταμάτητα γέλια.
Στον μεσαίωνα, στη Δύση, η ηθική είχε βαρύ τίμημα αλλά και επιλογές, με ευελιξία και προσαρμοστικότητα (resilience). Είτε στην πυρά και την απώλεια, είτε με βαρύ πουγκί (για έξοδα έκδοσης συγχωροχαρτίου), οπότε και άνοιγε ο δρόμος για την σωτηρία.
Σήμερα όμως, λέγεται ότι τα πράγματα είναι αλλιώς. Η Βig Ρharma κάνει ότι κάνει, παίρνει όμως άφεση αμαρτιών, γιατί σύμφωνα με κάποιες αναφορές: α) βοηθάει και στο κάτω-κάτω στο τέλος, σώζει ζωές και β) άσε που μπαίνοντας σε ένα φαρμακείο, αντί να κάθεσαι στη ουρά του ΕΟΠΠΥ για τα ΦΥΚ (όχι φύκ ια για μεταξωτές κορδέλες, αλλά Φάρμακα Υψηλού Κόστους), όλο και κάτι θα ψωνίσεις πχ μια αντιρυτιδική κρέμα από γνήσια φύκια, για βελούδινο δέρμα.
Ίσως όλα αυτά να είναι μόνο τσαπατσούλικα Ελληνικά και όχι τσαπατσούλικες ιδέες.
Η ουσία δεν είναι να γίνεται τζίρος. Ένα σωστό κοινωνικό μέτρο, η κατάργηση της ουράς για την προμήθεια των ογκολογικών φαρμάκων με την διάθεση τους και από τις ιδιωτικές κλινικές, θα κριθεί επί της ουσίας σε ένα προγενέστερο στάδιο:
Την αξιοπιστία των κατευθυντηρίων γραμμών και των συνακολούθων εισηγήσεων της ογκολογικής κοινότητας προς την πολιτεία.
